Wat stelt het portretrecht eigenlijk voor?

[Sushi]

Naar aanleiding van een artikel op nu.nl die ik net las schoot me toch weer door de gedachte hoe het portretrecht soms lijnrecht tegenover de rechten van de fotograaf staan. Zo ook in het voorbeeld van het artikel. Stelt het portretrecht eigenlijk wel wat voor?
Als je nu even uitgaat van de informatie (en de foto) in dit artikel, wie zou je dan gelijk geven? Kunnen we dan eigenlijk nog wel van een portretrecht spreken?
Ik ben benieuwd hoe jullie visie hierop is.

[boels069]

Linkje?

[Sushi]

Op "artikel" klikken.

[PanzerFaustNL]

Portretrecht is vooral van belang als je van je "gezicht" moet leven, om bescherming te bieden tegen commercieële verdiensten zonder de geportretteerde mee te laten delen in de verdiensten.

Daarnaast kan portretrecht ook bescherming bieden tegen onjuistheden. Als jij toevallig met je rechterhand iets wil weghalen boven je raam en iemand fotografeert je en zet je foto in de krant met ondertitel: "Leider plaatselijke Nationaal Socialisten groet zijn volgelingen", dan kun je op basis van portretrecht via de rechter publicatie proberen te verbieden, of rectificeren.

[Dr. Strooi]

Als jij toevallig met je rechterhand iets wil weghalen boven je raam en iemand fotografeert je en zet je foto in de krant met ondertitel: "Leider plaatselijke Nationaal Socialisten groet zijn volgelingen", dan kun je op basis van portretrecht via de rechter publicatie proberen te verbieden, of rectificeren.

Complimenten voor dit kleurrijke voorbeeld

[Anoniem 4]

... Ik ben benieuwd hoe jullie visie hierop is.

Om de werking van het portretrecht nu te beoordelen aan de hand van een krantenartikel over een rechtszaak, is wat kort door de bocht.
Daarvoor moet je toch echt de uitspraak zelf lezen.
http://zoeken.rechtspraak.nl/detailpage.aspx?ljn=BW5768" onclick="window.open(this.href);return false;
Ik kom na lezing tot de conclusie dat het Hof een zorgvuldige, heldere uitspraak heeft gedaan.
Je hebt in portretten nogal grote verschillen en daarmee verschillende gevolgen voor het portretrecht. Bij studioportretten is het meestal aardig duidelijk, zeker als je zaken met elkaar duidelijk vastlegt.
Anders ligt het bij opnamen in de publieke ruimte.
Bij de publicatie van daar gemaakte portretten moet je als fotograaf een afweging maken tussen de belangen van de geportretteerde en jouw belang als fotograaf. Dat is best moeilijk omdat daar niet altijd goede richtlijnen voor bestaan. Vaak helpt het als je je zelf de vraag stelt of je je zelf zo geportretteerd zou willen zien in krant, tijdschrift of op internet.
Datzelfde geldt voor de context waarin zo’n foto wordt geplaatst. Ook dat moet je in je afweging betrekken.

Hier was voor het Hof een belangrijk gegeven dat de man zich bewust heeft begeven naar een voor het publiek vrij toegankelijke plaats en zich op een opvallende wijze manifesteert (en er kennelijk geen bezwaar tegen heeft om op die wijze gezien en gefotografeerd te worden).
Door zich pontificaal op de openbare Harley Davidson-dag te vertonen en zijn zwaarlijvigheid en zijn tatoeages als het ware in volle glorie te etaleren voor het daar aanwezige publiek, kon hij in redelijkheid verwachten dat hij, niet tersluiks maar in alle openheid, gefotografeerd zou worden. (cursief is citaat uit het arrest).

In dit geval heeft het Hof de uitingsvrijheid van de fotograaf laten prevaleren boven het belang van de geportretteerde bij bescherming van zijn persoonlijke integriteit en reputatie.

Ik sluit me aan bij de visie van het Hof.

[Sushi]

Daarnaast kan portretrecht ook bescherming bieden tegen onjuistheden. Als jij toevallig met je rechterhand iets wil weghalen boven je raam en iemand fotografeert je en zet je foto in de krant met ondertitel: "Leider plaatselijke Nationaal Socialisten groet zijn volgelingen", dan kun je op basis van portretrecht via de rechter publicatie proberen te verbieden, of rectificeren.

Dit voorbeeld is wel een beetje dubbel op omdat het hier ook nogeens om een niet openbare ruimte gaat. Dan staat de geportretteerde veel sneller in zijn recht natuurlijk. Maar als we er even vanuit gaan dat ie op straat staat dat geldt het nogsteeds uiteraard omdat je iemand, alleen al door die titel, aantast in zijn persoonlijke levenssfeer. Erg leuk gevonden trouwens!

@Illuminatus: Het ging me niet zozeer om de werking van het portretrecht maar meer om een persoonlijke visie op het recht, dan wel op het artikel. Als je de tekst leest zou je al snel een andere mening kunnen krijgen dan na het zien van de foto. Daarnaast is het recht nogal gebaseerd op persoonlijke opvattingen vind ik.
In dit geval ben ik het ook totaal met het hof eens maar ik ben benieuwd of mensen hier anders tegenaan kijken. Misschien zowel tegen het artikel als tegen het recht op zich?

[Canon Benny]

Sushi,

Ik vind, dat het portretrecht in Nederland niet veel voorstelt, en ik vind dat persoonlijk een goed ding.

Ga maar eens zoeken op 't web: De meeste uitspraken met betrekking tot het portretrecht, zijn bijna allemaal in het voordeel van de fotograaf en niet van de gene die zich beriep op 't portretrecht. Uitzonderingen daar gelaten, uiteraard.

Zou je direct vooraf (wat in België volgens mij wel officieel moet...?) voor elke foto toestemming tot publicatie moeten vragen, dan blijf je aan de gang. In Nederland, heeft de fotograaf het recht om iemand te portretteren zonder vooraf (afgezien van dat het misschien fatsoenlijker is) eerst toestemming te vragen, het zij in opdracht of niet in opdracht, heeft de gene die dan geportretteerd is daar later bezwaar tegen, dan is het aan hem of haar om dat kenbaar te maken cq aan te vechten bij de Rechter.

Bij het portretteren in opdracht, is het altijd verstandig om het één of ander op papier te zetten en te ondertekenen, wat ik trouwens altijd doe. Op die manier, krijg je ook geen gezeur over het portretrecht. De geportretteerde weet dan gewoon waar hij of zij aan toe is.

En wanneer iemand op openbaarterrein is gefotografeerd, dan leert de praktijk dat de gene die zich dan op 't portretrecht beriepen, de zaak volgens mij bijna allemaal verloren hebben. Denk aan de vrouwelijke hardloopster...

Succelvol beroepen op je portretrecht, is volgens mij alleen succesvol, als je echt schade ondervindt van een publicatie. Raar voorbeeld: Een getrouwde man gaat vreemd bij een prostituee en jij kiekt hem goed herkenbaar op de plaat voor publicatie, terwijl hij daar naar binnen stapt. Grote kans, wanneer de man het aanvecht, dat de fotograaf verliest. Waarom? Hij kán hier echt schade door leiden: echtscheiding, negatief imago, aantasting in de privé sfeer enz. enz. Ook al zou je hierbij vanaf de openbareweg kieken! Een Rechter zal altijd belangen afwegen, een Rechter zal naar de hand van de wet oordelen, maar zal zeker ook alles tot het billijke trekken. Of anders gezegd: "De wet is er om misverstanden te voorkomen, maar niet om de wet te misbruiken." Weer een voorbeeld: Je foto is onrechtmatig gebruikt en je eist € 1000.000; geen Rechter die daar in mee zal gaan. Dat bedoel ik met alles tot het billijke trekken.

Het voorbeeld cq het artikel van de zwaarlijvige man vol tattoes, is ook geen wonder dat deze man zich niet succelvol op zijn portretrecht beriep.

Benny

[Sushi]

Helemaal eens Benny. Vooral ook wat je aanhaalt dat het recht in principe niet zoveel voorstelt. Of, beter gezegd, dat het recht niet echt in het voordeel is van de geportretteerde.

Ik had een goed voorbeeld met het fotograferen van het bevrijdingsfestival op 5 mei. Ik stond Frontstage en dan schiet je natuurlijk ook wat plaatjes van het publiek met de camera boven je hoofd. Een jonge dame op de eerste rij vond toch echt dat ik dat recht niet had en deed er uiteraard alles aan het beeld te blokkeren. Mensen denken dus vaak dat ze meer rechten hebben dan dat daadwerkelijk het geval is. Hoe maak je zoiets duidelijk? Een dialoog met d'r aan gaan was in dit geval best lastig als DJ Paul uit de speakers knalt en ik mijn oordopjes in heb dus ik ben maar vriendelijk naar d'r blijven lachen.